مرداد
مدیریت کارخانه با مدیریت ژاپنی, مقالات آموزشی
مدیریت ماشین آلات و تجهیزات- تعمیرات جامع بهره ور TPM
مدیریت ماشین آلات و تجهیزات تجهیزات شامل مدیریت، نظارت و نگهداری از دارایی‌های موتوری و تجهیزات غیر موتوری است. مدیریت مؤثر تجهیزات می‌تواند تفاوت عمده‌ای در استفاده از تجهیزات ایجاد کند. مدیریت موثر تجهیزات به شرکت‌ها این امکان را می‌دهد تا وسایل نقلیه و تجهیزات خود را در مکان‌های صحیح مستقر کنند. مدیریت ماشین آلات همچنین به شرکت‌ها اجازه می‌دهد تا بدانند دارایی‌هایشان کجاست و آیا از آنها استفاده می‌شود یا خیر.
در سال‌های اخیر، ورود “داده‌های بزرگ” و ” اینترنت اشیاء “، مدیریت تجهیزات را به‌طور اساسی متحول کرده است. این فناوری‌های نوین به مدیران داده‌های مفیدی در مورد مصرف سوخت، نگهداری، مکان، استفاده از دارایی‌ها و …ارائه می‌کند. علاوه بر این، یک نمای کلی در زمان واقعی از عملیات از طریق ردیابی دارایی ارائه را می‌دهد.
حرکت به سوی تعمیرات جامع بهره ور
TPM- تعمیرات جامع بهره ور، بمنظور بهبود کارائی کلی تاسیسات صنعتی از طریق افزایش زمان دسترسی به ماشین آلات و جهت حصول اطمینان از رسیدن به عدد تولید موردنظر ، طراحی شده است .این موضوع با پرورش دادن و بالابردن صلاحیت نیروی کار ،بررسی و رفع همه علل توقف تجهیزات و در نهایت اجراء اصول پنجگانه راهبرد TPM- تعمیرات جامع بهره ور، به انجام میرسد.
مدیریت ماشین آلات و تجهیزات چیست؟
همه مشاغل بویژه واحد های تولیدی و کارخانجات دارای انواع مختلفی از تجهیزات هستند که برای عملیات روزمره حیاتی است. همه ما می‌دانیم که پیگیری و مدیریت ماشین آلات و تجهیزات بسیار مهم است. باید مطمئن شویم که همه چیز به خوبی اجرا می‌شود، مقرون به صرفه است و هرگونه تعمیر و نگهداری ضروری انجام می‌شود. بنابراین، مدیریت تجهیزات به بیان ساده، عبارت است از سیستمی برای ردیابی، نظارت و مدیریت تجهیزات و ماشین آلات. مدیریت تجهیزات در مدیریت ژاپنی، فرآیندی مستمر در بهینه سازی چرخه عمر دارایی های ثابت شرکت است.
اهمیت مدیریت ماشین آلات و تجهیزات
فرض کنید فصل بهار است و شما یک دوچرخه جدید خریداری کرده‌اید. در طول تابستان از دوچرخه سواری لذت می‌برید. سپس دوچرخه را در طول پاییز و زمستان در فضای سرد محیط می‌گذارید. وقتی فصل بهار و زمان دوباره دوچرخه سواری فرا میرسد، وضعیت دوچرخه دیگر مانند قبل نیست و بازگرداندن آن به حالت اولیه هزینه دارد. احتمالا در اثر اختلاف دما و باد و باران بدنه دوچرخه فرسوده شده و لاستیک‌ها نیاز به تعویض خواهند داشت. از طرف دیگر اگر از همان ابتدا به دوچرخه توجه می‌کردید، آن را برای زمستان به داخل خانه می‌بردید. بنابراین شرایط آن را برای بهار تابستان‌های آینده تضمین می‌کردید. از این مثال می‌توان نتیجه گرفت که با مدیریت ماشین آلات و تجهیزات، اطمینان حاصل می‌کنیم که بهره‌وری سرمایه گذاری در دارایی‌ها بهینه شده است.
چگونگی مدیریت موثر ماشین آلات و تجهیزات
- بدانید چه ماشین آلات و تجهیزاتی دارید: آیا می‌دانید دقیقا چه ماشین آلات و تجهیزاتی در کسب و کار شما وجود دارد؟ اطلاعا کامل و دقیق از ماشین آلات و تجهیزات موجود در هر کسب و کار شرط لازم برای مدیریت موثر ماشین آلات و تجهیزات به شمار می‌رود. لیست موجودی تجهیزات باید دارای ویژگی‌های زیر باشد:
- کامل: شامل تمام تجهیزات و ماشین آلات دقیق، ارائه اطلاعات کافی – ارزش، مکان، قابلیت‌ها و …
- به روز: همیشه موجودی ماشین آلات در حال تغییر شما را منعکس کند.
- نحوه استفاده از ماشین آلات و تجهیزات را پیگیری کنید: هنگامی که بدانید چه چیزی دارید، گام بعدی این است که بدانید دقیقاً چگونه از آن استفاده می‌شود. چندین سوال وجود دارد که باید بتوانید برای هر کدام از تجهیزات موجود در شرکت به آنها پاسخ دهید:
- چند بار استفاده می‌شود؟
- چه کسی از آن استفاده می‌کند؟
- چه زمانی و در کجا استفاده می‌شود؟
وقتی می‌دانید چه چیزی دارید و چگونه از آن استفاده می‌کنید، می‌توانید تصمیمات آگاهانه‌ای در مورد استراتژی مدیریت ماشین آلات و تجهیزات خود بگیرید.
- دارایی مناسب، مکان مناسب، زمان مناسب: اگر چندین مکان برای استقرار ماشین آلات و تجهیزات خود در دسترس دارید، چگونه باید ماشین آلات خود را بین آنها تقسیم کنید؟ تقسیم مساوی منطقی به نظر میرسد اما مؤثر نیست. زیرا بعید است تقاضا برای تجهیزات در همه جا یکسان باشد. با استفاده از داده‌های دقیق و به‌روز می‌توانید تجهیزات خود را در جایی که بیشتر مورد نیاز هستند، مستقر کنید.
- بیشتر خرج نکنید – هوشمندانه‌تر خرج کنید: یک راه برای اطمینان از اینکه تجهیزات مناسب در زمان مناسب در دسترس هستند، خرید تجهیزات بیشتر است. اما این کار ذاتاً بیهوده است. برخی از تجهیزات اضافی به خوبی مورد استفاده قرار می‌گیرند، در حالی که بقیه در انبار و بلااستفاده هستند. خوشبختانه، بر اساس اطلاعاتی که در مراحل قبلی جمع آوری کردیم، می‌توانیم از این اتلاف جلوگیری کنیم. با استفاده صحیح از تجهیزات موجود، نیاز به خرید ماشین آلات جدید تا حد زیادی کاهش خواهد یافت. این کار یکی از کلیدی ترین بخش ها در مدیریت کسب و کار است.
- از وقوع خرابی ماشین آلات پیشگیری کنید: تجهیزات همیشه در بدترین زمان ممکن خراب می‌شوند. اما می‌توانید تعمیر و نگهداری خود را از قبل و به گونه‌ای برنامه ریزی کنید که از این خرابی‌ها جلوگیری شود. تجهیزاتی که همیشه مورد استفاده قرار می‌گیرند، آشکارا برای کسب و کار شما ارزشمندتر از تجهیزاتی هستند که به ندرت استفاده می‌شوند. اما احتمال خراب شدن آنها نیز بیشتر است. بنابراین نیاز بیشتری به نگهداری منظم دارند. برای استفاده بهینه از زمان خود، به جای برنامه ریزی ثابت برای همه تجهیزات، تعمیر و نگهداری را بر اساس نیاز برنامه ریزی کنید. و از آنجایی که می دانید چه زمانی تجهیزات شما به احتمال زیاد بیکار هستند، می توانید تعمیر و نگهداری را به گونه‌ای برنامه ریزی کنید تا تأثیر آن بر بقیه فرآیندها کاهش یابد.
- اشکالات اساسی را پیدا کنید: اگر یک قطعه مهم از تجهیزات یک بار خراب شود، آزاردهنده است. اما اگر مدام خراب شود، چه می‌شود؟ اکنون که اطلاعاتی در مورد تجهیزات خود دارید، از آن استفاده کنید! به دنبال روندها باشید تا بتوانید به جای پرداختن به مسائل سطحی، مسائل اساسی را پیدا کنید. شاید خرابی‌ها ناشی از کار کارمندی باشد که آموزش مناسب ندیده و از تجهیزات به روش اشتباه استفاده کرده است. در این مورد، تعویض تجهیزات مشکل را حل نمی‌کند – فقط در درازمدت هزینه بیشتری برای شما خواهد داشت!
- بهترین ها را بخرید: تجهیزات و ماشین آلات به ناچار باید جایگزین شوند یا ارتقاء داده شوند. در اینجا دوباره می‌توانید از اطلاعاتی که جمع‌آوری کرده‌اید استفاده کنید تا پول خود را هوشمندانه‌تر خرج کنید. کدام برندها بیشترین مشکلات را ایجاد میکنند؟ کدام تجهیزات بیشتر مورد استفاده و مفید هستند؟ کدام تجهیزات با خراب شدن بیشتر وقت و هزینه شما را تلف میکنند؟
- از سیستم و برنامه‌های موجودی تجهیزات مناسب استفاده کنید: مطمئناً می‌توانید سعی کنید اطلاعات مربوط به ماشین آلات و تجهیزات را با قلم و کاغذ ثبت پیگیری کنید. به‌عنوان مثال، با استفاده از فرم ثبت‌نام تجهیزات، بدانید چه کسی از وسایل استفاده می‌کند. اما امروزه گزینه مناسب‌تر و کارآمدتری برای مدیریت ماشین آلات و تجهیزات نیز وجود دارد. استفاده از یک سیستم موجودی تجهیزات مدرن و کاربرپسند بهترین راه حل برای کسب و کارهای است. این سیستم‌ها بسیاری از کارهای پس‌زمینه را خودکار می‌کند، بنابراین مدیران میتوانند روی چیزهایی تمرکز کنند که واقعاً مهم هستند.
نکات پنچ گانه TPM– تعمیرات جامع بهره ور بعنوان یک راهبرد کامل :
- تعمیرات خودگران :حصول اطمینان از آنکه کارکنان تولید میتوانند وجود مشکل را تشخیص داده و آنرا از نظر آثار خرابی، عدم کیفیت ،خطرات ایمنی و .. بررسی نموده و جهت رفع مشکل پیشنهاد ارائه دهند و بخشی از عملیات تعمیرات و نگهداری را بعنوان قسمتی از شرح وظایف انجام دهند .
- تعمیرات برنامه ریزی شده : حصول اطمینان از آنکه کارکنان تعمیرات قابلیت ایجاد بهبود در ماشین آلات جهت رفع علل مشکلات و تلفات ناشی از آنها را داشته و برنامه تعمیرات پیشگیرانه را به انجام رسانند.
- بهبود مورد به مورد و رفع تلفات:دلایل تلفات بایستی اولویت بندی شده و با استفاده از ابزار کیفیQC STORY تحلیل و نسبت به رفع تک به تک آنها اقدام شود .
- آموزش و تمرین : برگزاری دوره های آموزشی و تمرین عملی همزمان و همه مهارتهای مورد نیاز جهت اجرای اصولی TPM- تعمیرات جامع بهره ور و مدیریت تجهیزات و در ادامه تنظیم و را ه اندازی تجهیزات و سایر عملیات نگهداری و تعمیر ماشین آلات. لازم بذکرا است که انجام صحیح فعالیتهای تعمیر و نگهداری و کسب تجربه در این زمینه میتواندبعنوان آموزش و تمرین عملی تلقی شود.
- دانش مدیریت و پروژه TPM– تعمیرات جامع بهره ور: مستند نمودن تجارب اجرائی برای استفاده در مورد ماشین آلات فعلی و آتی و کاهش تلفات تجهیزات .
درس کلیدی از – تایچی اونو :
بنیانگذار سیستم پیشرفته تولید مدیریت ژاپنی در مدیریت تجهیزات و ماشین الات
هدف گذاري بهره وري در مدیریت ژاپنی با کاهش توقفات ماشین الات
در سال 1937 بر اثر برخي از بازديدها از آلمان و آمريكا ، ما فهميديم كه بهره وري آلماني ها سه برابر ژاپني ها و بهره وري آمريكايي ها سه برابر آلماني ها است . لذا اگر ما مي خواستيم به قدرت اول بدل شويم بايد يك بهبود ده برابري در بهره وري خود هدف گذاري مي كرديم ( مقايسه كنيد با هدف گذاري هاي قطره چكاني كشور خودمان ايران ) .بررسي بعدي نشان داد كه ماشين آلات ما در ژاپن شبيه ماشين آلات آمريكايي ها است كه ما از آنجا وارد كرده بوديم.بنابراين فرض تفاوت ماشين آلات منتفي بود . بايد قبول كردن درك آنچه بايد پياده مي كرديم هم بسيار مشكل بود چه برسد به انجام آن .اين هدف دست يافتني نبود مگر با تحول هم جانبه در فكر و عمل . اولين كار كاهش توقفات خط توليد به دليل نرسيدن قطعاتي بود كه در انبار موجود بود . به دليل اين مشكلات ما بايد نيروي بيشتري در خطوط توليد مي داشتيم تا جبران عقب افتادگي را انجام دهد . نياز به گفتن نيست كه ماشين آلات مجبور به كار با سرعت بيشتر بودند و اين يعني كاهش عمر و افزايش هزينه هاي نگهداري از آنها . بنابراين اولين كار – تولید به هنگامJIT و پس از آن HEIJUNKA هی جونکا يا توليد مستمر يكنواخت بود . فقط استفاده از اين دو روش ما را قادر ساخت به زودي بهره وري خود سه وسپس پنج برابر كنيم.
بايد بدانيم به دليل ساعي بودن ژاپني وقتي خط توليد مي ايستاد آنها بيكار نمانده وبه كار ديگري مثل نظافت مي پرداختند ولي بايد دانست كه اولا قيمت آدم خط توليد با فردي كه فقط از پس نظافت بر مي آيد متفاوت است و ثانيا حركت كردن با كار كردن تفاوت دارد . حركت كردن لزوما منجر به افزايش ارزش افزوده منجر نمي شود .
سخن آخر
مدیریت ماشین آلات و تجهیزات، هر فرآیندی است که برای حفظ تجهیزات یک کسب و کار در بهترین وضعیت خود انجام می‌شود. تجهیزات و ماشین آلات در هر کسب و کار از ارزشمندترین دارایی‌های آن کسب و کار به شمار می‌روند. بنابراین مدیریت صحیح و موثر آنها بر وضعیت کلی کسب و کار تاثیر به سزایی خواهد داشت. مدیران کسب و کار باید همیشه در سیستم سازی کسب و کار خود باید برنامه مدونی را در راستای مدیریت ماشین آلات و تجهیزات اختصاص دهند. مدیریت موثر ماشین آلات و تجهیزات موجب بهبود نرخ بازگشت سرمایه و صرفه‌جویی در هزینه‌های تعمیر و کاهش نیاز به خرید ماشین آلات جدید می‌شود. استفاده از سیستم های مدیریت تجهیزات روشی بسیار مناسب و کارآمد برای مدیریت ماشین آلات و تجهیزات در کسب و کارهای مختلف می‌شود.
سوالات متداول
- مدیریت ماشین آلات و تجهیزات به چه معناست؟
مدیریت ماشین آلات و تجهیزات به معنای مدیریت، نظارت و نگهداری از ماشین آلات و تجهیزات در کسب و کارهای مختلف است.
- اهمیت مدیریت موثر ماشین آلات و تجهیزات در چیست؟
مدیریت ماشین آلات و تجهیزات، باعث می‌شود که بهره‌وری سرمایه گذاری در دارایی‌ها بهینه شود و نرخ بازگشت سرمایه کسب و کارها بهبود یابد.
- اولین قدم در مدیریت موثر ماشین آلات و تجهیزات چیست؟
جمع آوری اطلاعات کامل و دقیق از ماشین آلات و تجهیزات موجود در هر کسب و کار اولین قدم برای مدیریت ماشین آلات و تجهیزات است.
محمد نجارکریمی
دکتری عالی مدیریت کسب و کار | مربی ارشد سیستم سازی
