مدیریت ژاپنی، نکته ناب اول – آشنایی

امروزه در دنیا همه به شرکت تویوتا با دیده اعجاز و شگفتی نگاه می‌کنند. دلیل آن هم رشد بی‌سابقه این شرکت در مدت چهل سال گذشته بوده که توانسته این خودروساز را در رده اول جهان قرار دهد. اصول بنیادین این شرکت که منجر به این بهبود چشمگیر شده است توسط شخصی به نام تایی چی اونو پایه‌ریزی شده و طی سال‌ها مداومت در کارگاه‌های این شرکت تبدیل به رمز موفقیت این شرکت شده است. این سیستم در ابتدا با نام سیستم اونو در تویوتا شناخته می‌شد و به مرور با ارائه آن در سایر کارخانه جات این شرکت در سراسر دنیا تبدیل به یکی از کارا‌ترین روش‌های تولید و اداره بنگاه‌های تولیدی در آمده است.

آقای اونو بسیار فروتن بوده و این مطالب از کتابی جمع‌آوری شده که کارشناسان انجمن مدیریت ژاپن در سال 1982 طی مصاحبه‌های فراوان با ایشان گردآوری کرده‌اند.

در این سلسله مقالات که انشاالله مجموعا 38 مدیریت ژاپنی، نکته ناب   خواهد بود با درس‌های این مدیر بزرگ به زبان ساده آشنا می‌شویم. آنچه که نامبرده بر آن بسیار تأکید داشته تکیه بر کارگران به عنوان پیشگامان ارزش افزوده هر شرکت می‌باشد و به همین دلیل سعی می‌شود در این سلسله مطالب عموم مسائل کاربردی در کف کارگاه که بتواند منجر با افزایش کارایی و استفاده بیشتر از خلاقیت کارگران شود مطرح گردد.

آقای اونو در سال 1945 به استخدام تویوتا درآمد و از همان ابتدا شروع به طرح‌ریزی سیستم خود با روش سعی و خطا کرد و به دلیل حمایت‌های همه جانبه ایجی تویوتا، رئیس شرکت و سایتو شوئیچی، مشاور شرکت، حاضر نیست خود را بنیانگذار این سیستم بداند و معتقد است اگر مدیران به او امکان سعی و خطا نمی‌دادند این سیستم متولد نمی‌شد.

آنچه که به صورت ساده می‌توان از تعریف ایشان گفت در دو بخش خلاصه می‌شود:

گمبا

تعریف آقای اونو از گمبا این است که بهبود باید در جایی مورد بحث قرار گرفته و انجام شود که ارزش افزوده رخ می‌دهد. ارزش افزوده یک دفتر خدمات توریستی در محل‌های برگزاری تور و ارزش افزوده یک شرکت خودرو‌سازی در کف کارگاه‌های ساخت خودرو رخ می‌دهد.

عقل سلیم

عقل سلیم می‌گوید فقط آن چیزی را تولید کنید که مورد نیاز است. فقط به تعدادی تولید کنید که نیاز است. فقط در زمانی تولید کنید که نیاز است.

این دو مبنا و پایه بسیار منطقی و گویا به نظر می‌رسند ولی ما از درک و اجرای آن‌ها به دلیل خصوصیات فردی و همچنین تجارب قبلی تاریخی رویگردانیم و علت اصلی عدم موفقیت ما هم به این عدم تطبیق با این روش‌ها بر می‌گردد.

محمد نجارکریمی 

دکتری عالی مدیریت کسب‌وکار

مدیر ژاپنی ایران