در حوزه کسب و کار جهانی، ژاپن به مدت طولانی به خاطر روشهای مدیریتی خود که بر اثربخشی، بهبود مداوم و کاهش اتلاف تمرکز دارند، تحسین شده است. مفهوم کاهش اتلاف که به زبان ژاپنی “مودا” نامیده میشود، در بطن فلسفه مدیریتی ژاپن قرار دارد. این مفهوم، محرک اصلی پشت پیشرفت اقتصادی این کشور به حساب میآید و بخشی اساسی از سیستم تولید تویوتا (TPS) است.
هدف این مقاله، بررسی روشهای به کار برده شده توسط مدیریت ژاپن برای کاهش اتلاف و نحوه این رویکردها در حلقه عملکرد شرکتها را بررسی میکند. با درک اصول کاهش اتلاف در مدیریت ژاپن، شرکتها در سراسر جهان میتوانند از درسهای ارزشمندی استفاده کنند و این رویکردها را در عملکرد خود اعمال کنند.
در اصل روشهای مدیریت ژاپنی، مفهوم تولید ناب قرار دارد. تکنیکهای تولید ناب که توسط تویوتا ابداع شدهاند، بر شناسایی و از بین بردن اتلاف در فرآیند تولید تمرکز دارند. فلسفه تولید ناب به فضای کاری فراتر از کارخانه گسترش مییابد و در جوانب مختلف عملکرد کسب و کار تاثیر میگذارد.
۱. تولید ناب: پایه کاهش اتلاف
یکی از اصول اصلی تولید ناب، شناسایی و از بین بردن هفت نوع اتلاف، معروف به “مودا” است. این نوع اتلاف شامل تولید اضافی، انتظار، حمل و نقل اضافی، پردازش بیش از حد، موجودی بیش از حد، جا به جایی و ایرادات است. با بازنگری به هر مرحله از فرآیند تولید، شرکتهای ژاپنی میتوانند عملکردهای خود را بهینه کنند و به کارآیی کلی نیز رسیدگی کنند.
برای مثال، تولید بیش از حد به عنوان یکی از مهمترین منابع اتلاف در نظر گرفته میشود. مدیریت ژاپنی تاکید دارد که کالاها یا خدمات فقط در هنگام نیاز تولید شوند و از موجودی اضافی و هزینههای مربوط به آنها اجتناب شود. با اتخاذ سیستم تولید به موقع (JIT)، شرکتها میتوانند اتلاف را کاهش داده و در عین حفظ سطح بهینه موجودی، عملکرد خود را بهبود بخشند.
یکی دیگر از محورهای کاهش اتلاف در مدیریت ژاپنی، مفهوم کایزن است که بر توسعه مداوم تاکید دارد. کایزن تشویق میکند تا همه کارکنان، از سرپرستان تا کارگران در خط اول، به دنبال فرصتهای بهبود باشند و در تلاش برای کاهش اتلاف سهیم باشند.
یکی از عناصر کلیدی کایزن، توانمندسازی کارکنان است. مدیریت ژاپنی فرهنگی شامل مشارکت و تشویق کارکنان را ترویج میکند تا بهبودهایی را در فرآیندهای کاری خود شناسایی و پیشنهاد دهند. این رویکردِ از پایین به بالا، فراگیری و احساس مسئولیت در میان کارکنان را بوجود میآورد و به نتیجهگیری موثرتر و بهینهتر از لحاظ اتلاف میانجامد.
علاوه بر این، شرکتهای ژاپنی از مفهوم “گمبا” نیز استفاده میکنند که به مکان واقعی انجام کار اشاره دارد. با تشویق مدیران به گذراندن زمان در محل کار، مشاهده و برقراری ارتباط با کارکنان، شرکتها بینشهای ارزشمندی در مورد حوزههای احتمالی اتلاف به دست میآورند. این رویکرد عملیاتی به ارتقای کارآیی و پیاده سازی بهبودهای هدفمند کمک میکند.
۳. مدیریت دیداری: بهبود شفافیت و ارتباط
مدیریت ژاپنی بر اهمیت ابزارهای مدیریت دیداری تأکید دارد تا ارتباطات را بهبود دهد، شفافیت را ارتقا بخشد و اتلاف را کاهش دهد. تکنیکهای مدیریت دیداری از نشانگرها و نمایشگرهای تصویری برای ارائه اطلاعات در آنِ واحد درباره وضعیت تولید، سطح موجودی و کنترل کیفیت استفاده میکند.
یکی از این تکنیکها، سیستم “کانبان” است که از کارتها یا نشانگرهای تصویری دیگر برای اعلام نیاز به تامین مواد یا قطعات استفاده میکند. با تأمین جریانی پیوسته از مواد و کاهش موجودی اضافی، سیستم کانبان کمک به کاهش اتلاف و بهبود بهره وری کلی میکند.
علاوه بر این، شرکتها از ابزارهای مدیریت دیداری مانند ۵ اس (Sort، Set in order، Shine، Standardize، Sustain) استفاده میکنند. این روش محیط کار را سازماندهی میکند، بینظمی را از بین میبرد و روالها را استانداردسازی میکند تا زمان و زحمت هدر رفته را به حداقل برساند. این رویکرد به ایجاد محیط کاری سالم و منظم کمک میکند و کارکنان را قادر میسازد وظایف خود را به بهترین شکل انجام دهند.
۴. پایداری زیست محیطی: فراتر از کاهش اتلاف
مدیریت ژاپنی فراتر از تلاشهای کاهش اتلاف سنتی میروند و بر پایداری زیست محیطی تأکید میکنند. با آگاهی بیشتری از تأثیر فعالیتهای صنعتی بر سیاره زمین، شرکتهای ژاپنی از روشهای سازگار با محیط زیست در کاهش اتلاف استفاده میکنند.
تلاشهایی برای کاهش مصرف انرژی، بهینهسازی استفاده از منابع و کاهش آثار محیطی فعالیتها انجام میشود. شرکتهای ژاپنی به دنبال راهکارهای بازیافت و استفاده مجدد از مواد، استفاده از تکنولوژیهای کارآمد انرژی و پیاده سازی شیوههای پایدار زنجیره تأمین هستند. با پذیرش رویکرد جامع برای کاهش اتلاف، مدیریت ژاپنی نه تنها بهبود کارایی را به دست میآورد، بلکه به آیندهای پایدار نیز کمک میکند.
سخن پایانی
روشهای مدیریتی ژاپنی در طولانی مدت به عنوان یک معیار جهانی برای کاهش اتلاف و بهره وری عملکردی شناخته شدهاند. با درک اصول تولید ناب، کایزن، مدیریت دیداری و پایداری زیست محیطی در مدیریت ژاپنی، سازمانها در سراسر جهان میتوانند از یادگیریهای ارزشمندی استفاده کنند و این رویکردها را در عملکرد خود اعمال کنند. پذیرش روح مدیریت ژاپنی و پیگیری پیوسته کاهش اتلاف میتواند به تغییراتی نوآورانه منجر شود که نه تنها به سازمانها، بلکه به جامعه به طور کلی بهرهمندی را به ارمغان میآورد.
در این مقاله از وب سایت مدیرناب از کاهش اتلاف در مدیریت ژاپنی صحبت کردیم. متوجه شدیم که مدیریت ژاپنی خود را به عنوان یک رهبر جهانی در کاهش اتلافها از طریق اصولی مانند تولید ناب، کایزن، مدیریت دیداری و پایداری محیط زیست معرفی کرده است.
یکی از مهم ترین گام ها برای موفقیت کسب و کارها شناخت اتلافها و نشتیهای کسب وکار است که اغلب با استفاده از بیزنیس کوچ کاربردی و پیاده سازی اصول مدیریت ژاپنی که در بالا ذکر کردیم قابل اجرا است. شما می توانید کسب و کارتان را به سطح جهانی برسانید و فرهنگ سازمانی را پیاده کنید. ضمن اینکه با استفاده از این روش کارکنان هم نسبت به مسئولیت های خود آگاه هستند و حتی بدون حضور شما نیز فرایند کار به خوبی پیش خواهد رفت.
شرکت های ژاپنی با به حداقل رساندن اتلافها ، بهینه سازی فرآیندها و درگیر کردن کارکنان، به پیشرفت های قابل توجهی در کارایی و بهره وری دست یافته اند. این شیوهها درسهای ارزشمندی را برای سازمانها در سرتاسر جهان ارائه میدهند که بر اهمیت بهبود مستمر، توانمندسازی کارکنان، ارتباطات شفاف و مسئولیتپذیری زیستمحیطی در کاهش اتلافها و ارتقای پایداری طولانیمدت تاکید میکند. با آگاهی از اینکه امروزه کسب و کارها کار آسانی در فعالیت ندارند و اغلب کسب و کارها به واسطه عدم شناخت اتلافها با شکست مواجه میشوند. به همین علت ما در مدیرناب دوره مدیریت ژاپنی – مودا را به شما پیشنهاد می کنیم. همچنین در خصوص سیاست شرکت تویوتا (TPS)، میتوانید مقاله مصاحبه مدیرناب با مدیرعامل شرکت تویوتا را مطالعه کنید!
میانگین امتیاز 5 / 5. تعداد آرا: 2