شهریور
توسعه فردی ناب شو، مقالات آموزشی
تعریف بهره وری و عوامل تاثیر گذار در بهره وری
بهره وری نیروی کار یک شرکت نقش اساسی در سودآوری و رقابت پذیری آن دارد. منطقی است که سطوح بهره وری را افزایش دهیم و انتظار داشته باشیم که بدون اضافه کردن میزان کار، سود بیشتری ایجاد کنیم. این کار احتمال موفقیت بلند مدت در بازارهای رقابتی را افزایش می‌دهد. بنابراین مهم است که رهبران کسب و کار بدانند چگونه میزان بهره‌وری را اندازه گیری کنند. سپس از این داده‌ها برای شناسایی و غلبه بر موانع استفاده کنند. بهره‌وری در محل کار چیزی است که همیشه در ذهن مدیریت، سهامداران و سایر افراد ذینفع از اهمیت زیادی برخوردار است. درک اهمیت کارایی در محل کار و اینکه چگونه می‌تواند برای مدیران و کارکنان مفید باشد، کمک می‌کند که همه در یک مسیر قرار گیرند. بهره وری یکی از ارکان مهم در مدیریت ژاپنی است.
بهره وری یعنی چه؟
بهره وری معیاری از عملکرد اقتصادی یا تجاری یک کسب و کار است. این معیار نشان می‌دهد که افراد، شرکت‌ها و صنایع چگونه نهاده‌هایی مانند نیروی کار و سرمایه را به خروجی‌هایی مانند کالا یا خدمات تبدیل می‌کنند. در واقع بهره وری به رابطه فیزیکی بین کمیت تولید شده (ستانده) و مقدار منابع مورد استفاده در جریان تولید (ورودی) اشاره دارد. این یک نسبت بین تولید کالا و خدمات و ورودی منابع مصرف شده در فرآیند تولید است. ستانده به معنای تولید کل است در حالی که ورودی به معنای زمین، کار، سرمایه، مدیریت و غیره است. بهره‌وری بالاتر به معنای تولید مقدار معینی با نهاده‌های کمتر یا تولید بیشتر با نهاده‌های ثابت است.
بهره وری را می‌توان در هر یک از این پنج سطح اندازه گیری کرد:
- بهره وری شخصی: اصطلاح «بهره‌وری شخصی» اغلب برای توصیف اینکه افراد هر روز می‌توانند در زندگی شخصی خود، نه فقط در محل کار، به موفقیت برسند، استفاده می‌شود.
- بهره وری نیروی کار: بهره‌وری نیروی کار، بهره‌وری تک تک نیروی کار یک شرکت است.
- بهره وری بخش: بهره‌وری کل همه شرکت‌ها در یک صنعت یا بخش، بیانگر بهره‌وری آن بخش است.
- بهره وری تیم: خروجی جمعی یک یا چند نفر که تحت یک هدف مشترک متحد شده‌اند بهره‌وری تیمی نامیده می‌شود.
- بهره وری ملی یا جهانی: بهره‌وری کل همه صنایع در یک اقتصاد بیانگر بهره‌وری اقتصاد ملی است.
هدف از بهره وری چیست؟
بهره وری به ما اجازه می‌دهد تا آنچه را که در شرکت ما تولید می‌شود و منابعی که برای تولید آنها استفاده می‌کنیم را اندازه گیری کنیم. بنابراین، هدف آن بهینه سازی مقدار منابع مورد استفاده برای دستیابی به نتایج بهتر است. این کار به ما کمک می‌کند تا بفهمیم آیا کارآمد هستیم یا باید فرآیندهایی را که انجام می‌دهیم تغییر دهیم (اگر نیاز به بهبود یا تغییر دارند). نتیجه ایده آل آن است که بیشترین تعداد خروجی را با استفاده از کمترین میزان منابع بدست آوریم: این به معنای حداکثر کارایی خواهد بود.
اهمیت بهره وری چیست؟
افزایش بهره وری در مدیریت کسب و کار مهم است زیرا به ما امکان می‌دهد کیفیت کار خود را ارتقا دهیم. بهره‌وری همچنین عاملی تعیین کننده در رشد اقتصادی یک شرکت (و حتی یک کشور) است. در نظر گرفتن سطوح بهره‌وری به ما امکان می‌دهد بدانیم رشد ما در بلندمدت چگونه خواهد بود. ایجاد اهداف و فرآیندها در صنعت ما نیز مهم است. تجزیه و تحلیل کامل بهره‌وری شامل صرفه جویی در پول و زمان است.
تفاوت بهره وری، کارایی و اثربخشی
کارایی به میزان تلاش و منابعی که افراد برای کار می‌گذارند اشاره دارد. در حالی که بهره وری به مقدار کار انجام شده در یک دوره زمانی معین مربوط می‌شود. یک شرکت زمانی بهره‌ورتر می‌شود که با منابع فعلی شرکت تولید بیشتری داشته باشد و کیفیت را نیز حفظ کند. در حالی که کارایی یعنی تلاش برای انجام کار به میزان ثابت با منابع کمتر. اثربخشی نیز به معنای انجام کارهای درست برای رسیدن به اهداف معین است. در واقع کارایی به عنوان توانایی انجام کاری با کمترین زمان، پول و تلاش یا شایستگی در عملکرد تعریف می‌شود. در حالی که اثربخشی به عنوان درجه‌ای از موفقیت در تولید نتیجه دلخواه تعریف می‌شود.
تاکتیک‌هایی که به بهبود بهره وری کمک می‌کنند
هدف اکثر شرکت ها بهبود بهره وری است، زیرا همانطور که قبلاً گفتیم تأثیر مستقیمی بر اقتصاد شرکت‌ها دارد. وقتی در مورد بهبود بهره‌وری صحبت می کنیم، در حقیقت در مورد رقابت نیز صحبت می‌کنیم. زمانی که می‌خواهیم بهره‌وری خود را بهبود ببخشیم، باید عواملی را در نظر بگیریم. برخی از تاکتیک‌های مورد استفاده برای افزایش بهره وری عبارتند از:
- عرضه محصولات جدید به طور مداوم
- بهبود خدمات به مشتریان
- دستیابی به بازارهای جدید
- افتتاح واحدهای تجاری جدید
- کاهش هزینه‌ها با کاهش قیمت کار
- شناسایی منابع مورد استفاده برای هر کار
- داشتن فرآیندهای رسمی
عوامل تاثیر گذار بر بهره وری
برخی عوامل بر بهره وری در سازمان و محیط کاری تاثیر مستقیم و زیادی دارد . اگر این عوامل را در نظر نگیرید یا اهمیت ندهید ممکن است موجب کاهش بهره وری شود.
در ادامه به بررسی برخی از مهم ترین عوامل موثر بر بهره وری می پردازیم:
◼شرایط محیط کاری:
کارکنان علاقه ای به کار در محیط پر تنش و استرس ندارند. پس باید تمام سعی خود را برای فراهم آوردن محیطی آرام و مطمئن به کار ببندید.
در راستای این هدف همدلی و همکاری را در اولویت قرار دهید و شایسته سالاری و ارزش گذاری به کارکنان را فراموش نکنید. فراهم آوردن محیطی برای همکاری سالم بین افراد بر بهره وری آنها تاثیر بسزایی دارد.
◼آموزش مهارت های شغلی:
برای پیشرفت کارکنان و بهبود کیفیت کاری آنها گاهی لازم است آموزش هایی ببینند و پیشرفت و ارتقاء شغلی را احساس کنند در چنین حالتی قطعا کارایی و بهره وری آنها هم افزایش خواهد داشت.
◼تعیین استراتژی سازمانی :
داشتن برنامه استراتژیک در سازمان موجب کسب موفقیت های بیشتر در سازمان شده و در کارکنان نسبت به برنامه ها و وظایف سازمان تعهد ایجاد می کند.
کارکنان عملکرد خود را با این اهداف و برنامه سازمانی دقیق همسو می کنند و در نتیجه بهره وری بالایی خواهند داشت.
◼محیط کاری مدرن شده با تکنولوژی روز :
استفاده از ابزارهای فناوری در سازمان موجب ایجاد فضای کاری مدرن با کمک تکنولوژی روز می شود که خود موجب راحت شدن کارها و تسریع امور می باشد.
سازمان هایی که از ابزارهای فناوری استفاده نمی کنند با نارضایتی و کاهش کیفیت شغلی کارکنان روبرو هستند. پس استفاده از تکنولوژی در سازمان موجب بهبود کارایی و بهره وری کارکنان می شود.
◼اشتراک گذاری دانش و مهارت ها :
بهره وری در سازمان زمانی محقق می شود که افراد سازمان دانش و مهارت های خود را با هم به اشتراک می گذارند و از ایده های خلاقانه و نوآوری هایی که افراد در سازمان ارائه می دهند استقبال می شود.
◼پاداش و تشویقی:
در سازمان هایی که به کارکنان براساس کارایی و مسئولیت هایی که انجام می دهند پاداشی در نظر گرفته شود خود موجب افزایش انگیزه و رشد بهره وری در آنها می شود.
مزایای افزایش بهره وری در کسب و کار
افزایش بهره وری در کسب و کار یک هدف مشترک است، اما همچنین هدفی است که بسیاری از مردم با آن دست و پنجه نرم می کنند. تا جایی که فقط 21 درصد از کارکنان اداری بریتانیا گزارش می‌دهند که در تمام طول روز بازدهی دارند! همچنین میانگین زمان تولید واقعی در یک روز کاری 8 ساعته، 2 ساعت و 53 دقیقه است! طبیعتاً، چالش‌هایی که کارکنان در زمینه بهره‌وری با آن مواجه هستند، در نهایت در بازده کلی شرکت نیز منعکس می‌شود. با بهره‌وری بیشتر، افراد می‌توانند کار خود را به نحو احسن و سریع‌تر انجام دهند و از اوقات فراغت بیشتری لذت ببرند. بهره‌وری می تواند به کارمندان کمک کند تا مرزهای سالم کار/زندگی را اعمال کنند و احساس کنند کنترل بیشتری بر زمان خود دارند. برخی از افراد حتی ممکن است زمانی که سازنده هستند از کار خود بیشتر لذت ببرند و احتمالاً کمتر احساس استرس می‌کنند. ما به طور سنتی بهره‌وری را با کارایی مرتبط می‌دانیم.
بهره وری و کارایی هر فرد در راستای سیستم سازی کسب و کار قرار می گیرد و منجر به قیمت‌های پایین‌تر، سودآوری بیشتر و به طور بالقوه دستمزد بالاتر برای کارکنان می‌شود. شرکت‌هایی مانند NetApp از مربیگری برای بهبود عملکرد و بهره وری استفاده می‌کنند. زمانی که یک کسب و کار دارای سطح بهره‌وری بالا باشد، از منابع خود به نحو احسن استفاده می‌کند و برای رشد و توسعه آماده است. با افزایش بهره‌وری کسب و کار و صنعت، بهره وری کلی کشور نیز افزایش می‌یابد. زمانی که کسب و کارها در کشوری کالاها و خدمات بیشتری تولید و ارائه می‌کنند، خروجی اقتصادی کشور بیشتر از ورودی آن می‌شود. این امر باعث افزایش تولید ناخالص داخلی (GDP) می‌شود که نشان دهنده رشد اقتصادی است. رشد اقتصادی بالا منجر به استاندارد بالای زندگی می‌شود که به نفع کل کشور است. این بدان معناست که بهبود مهارت‌های بهره وری شخصی شما می‌تواند به رشد اقتصادی کل کشور کمک کند!
چگونه می‌توانید بهره وری بیشتری داشته باشید؟
در این بخش از مقاله چند نکته ارزشمند وجود دارد که به شما کمک می‌کند در کار بهره وری بیشتری داشته باشید.
- استراحت کنید!: استراحت به ما کمک می‌کند تا بهره وری در کسب و کار بیشتری داشته باشیم. استراحت کوتاه دیدگاه شما را تازه می‌کند و به شما کمک می.کند راه‌های جدیدی برای حل مشکلات کشف کنید.
- اهداف خود را مشخص کنید: دانستن اهدافتان می‌تواند به شما کمک کند در مسیر خود بمانید و کارهای بیشتری انجام دهید. ایجاد یک لیست کوتاه از کارهایی که بر روی یک هدف کلی تمرکز دارد می تواند به شما کمک کند انگیزه خود را حفظ کنید.
- زمانی که بیشترین بهره وری را دارید کشف کنید: خروجی روزانه خود را دنبال کنید تا ببینید چه زمانی بیشترین بازدهی را دارید. درک اینکه چه زمانی از روز بهترین کار را انجام می‌دهید می‌تواند به شما کمک کند روز خود را برای اوج بهره‌وری برنامه ریزی کنید.
- با تیم خود ارتباط برقرار کنید: لازم نیست همه چیز را به تنهایی بفهمید. تماس با یکی از اعضای تیم می‌تواند به شما کمک کند تا پاسخ ها را سریع‌تر دریافت کنید و بهره‌وری بیشتری داشته باشید. یک پیام یا تماس تلفنی سریع ممکن است تمام چیزی باشد که برای ادامه حرکت به جلو نیاز دارید.
سخن آخر
اکنون که می‌دانید بهره وری شخصی چگونه با بهره وری شرکتی تناسب دارد، آماده هستید تا مهارت های بهره‌وری خود را تقویت کنید! توانایی‌های بهره‌وری جدید شما نه تنها به اقتصاد کمک می‌کند، بلکه مدیریت هر بخش از زندگی شما را نیز آسان‌تر می‌کند.
سوالات متداول
- بهره وری به چه معناست؟
بهره وری به نسبت بین کمیت تولید شده (ستانده) و مقدار منابع مورد استفاده در جریان تولید (ورودی) اطلاق می‌شود.
- سطوح مختلف بهره‌وری کدامند؟
بهره‌وری در سطح فردی، تیمی، بخش، نیروی کار، صنعت، ملی و جهانی قابل تعریف است.
- هدف از بهره‌وری چیست؟
هدف از بهره‌وری تولید بیشتر با هزینه ثابت یا کمتر است.
محمد نجارکریمی | دکترای عالی مدیریت کسب و کار – مدیر ژاپنی ایران
