مدیریت ژاپنی، نکته ناب چهاردهم- حتی وقتی تولید کم است بهبود بهره وری نباید فراموش شود

یک بار اتفاقی در ژاپن افتاد که بیانگر توسعه سیستم بهبود بهره وری در تمام لایه‌های اجتماعی بود. تولید برنج بیش از حد بود و کشور با مازاد برنج مشکل داشت لذا دولت از کشاورزان خواست بخشی از زمین‌های زیر کشت برنج را به کار دیگری اختصاص دهند و در عوض از دولت بابت این اقدام پولی دریافت کنند. کشاورزان با خوشحالی قبول کردند و از آن روز عضو ثابت تور‌های تفریحی اروپا شدند ولی در پایان سال میزان برنج تولید شده به همان مقدار سال قبل بود چون کشاورزان با بهبود بهره وری از زمین‌های کمتر همان مقدار محصول را دریافت کرده بودند. این بار محاسبات دولت روی کاغذ درست بود ولی افزایش بهره وری را در نظر نگرفته بود.

برای رسیدن به این نکته که بدون کمک دولت و یا سازمان‌های بهره وری صورت گرفت لازم است اینکه دیگر نمی‌توان بهتر از این شد را از خود دور کنیم.

اکثر ما افزایش بهره وری وقتی که رشد نیاز وجود دارد را آموخته و معمولاً به کار می‌بندیم. مثلاً افزایش نیاز به تولید را با همان تعداد کارگر قبلی انجام می‌دهیم ولی تصوری از اینکه وقتی رشد صفر یا منفی است چگونه بهره وری ایجاد کنیم نداریم.

بخوانید:تعریف بهره وری و عوامل تاثیر گذار در بهره وری

بر مبنای مدیریت ژاپنی وقتی نیاز کاهش می‌یابد، کاهش سرعت دستگاه، افزایش اتوماسیون، استفاده از افراد برای جابجایی به جای ماشین آلات، استفاده از پالت‌های کوچک برای کاهش موجودی پای خط و همچنین انتقال توسط افراد، تبدیل کانتینر بر‌ها به ماشین‌های کوچکتر، استفاده از ابزار‌های دستی به جای نیوماتیک و یا برقی چون زمان کافی را در اختیار داریم و سایر اقداماتی از این دست نمونه کار‌هایی است که تویوتا در زمان کاهش نیاز بازار انجام می‌دهد.

محمد نجارکریمی 

دکتری عالی مدیریت کسب‌وکار

مدیر ژاپنی ایران