ویژگی فردی مدیران ژاپنی

کشور ژاپن در سراسر جهان به خاطر شرکت‌های موفقش شناخته شده است. در شرکت‌های ژاپنی، سود با افزایش فروش و با افزایش بهره‌وری و کارایی به حداکثر می‌رسد. سوالی که مطرح می‌شود این است که چگونه ژاپنی‌ها توانستند بهره وری را تا این حد افزایش دهند؟ یکی از پاسخ‌های ممکن، اتخاذ رویکرد مدیریت ژاپنی است.اما نقش مدیران ژاپنی در اجرای موفقیت آمیز این رویکرد چیست؟ در این مقاله درباره ویژگی فردی مدیران ژاپنی و نقش آن در موفقیت شرکت‌های ژاپنی صحبت خواهیم کرد.

ریشه ارزش‌ های مدیریت ژاپنی

آیین کنفوسیوس همراه با بودیسم از چین به ژاپن وارد شد. این دو فلسفه فرهنگ ژاپن را شکل دادند. همچنین از قرن هفتم به بعد، قوانین ژاپن، اداره دولتی، رفتار اشراف و اخلاق مردم عادی کاملا متاثر از این دو فلسفه شد.  “صداقت و فساد ناپذیری ارزش‌هایی هستند که از آیین کنفوسیوس الهام گرفته‌اند. در حالی که ایثار و غلبه بر غرایز انسانی اصول بودایی هستند. نظریه‌های کنفوسیوس مبتنی بر ایده‌های عمل خیرخواهانه، وفاداری و فرزند پرستی بود. این امر موجب وفاداری به دولت یا امپراتور، وظیفه در قبال والدین، احترام به بزرگان، ایمان به دوستی و دلسردی فردگرایی شد. این ارزش‌ها برای صدها سال در جامعه حفظ شد. از این رو ژاپن اغلب «جامعه متمرکز بر گروه» نامیده می‌شود. اگرچه آیین کنفوسیوس در دوره‌های مختلف تاریخ ژاپن انکار شد، اما اخلاق آن هنوز هم رفتار مردم ژاپن را مشخص می‌کند. حتی اگر دیگر تحت نام کنفوسیوس شناخته نشود. ارزش‌هایی که در فرهنگ ژاپنی گرامی داشته می‌شود مشابه ارزش‌های فرهنگ چینی است. احترام به سن و اقتدار، صرفه جویی، و صداقت فضایل زیربنای الگوهای رفتاری ژاپنی‌ها است. الگوی مدیریت و ویژگی فردی مدیران ژاپنی نیز از این قواعد و الگوها مستثنی نیست.

ارزش‌ها و الگوی رفتاری مدیران ژاپنی

شیوه مدیریت و ارزش‌ها و الگوی رفتاری مدیران ژاپنی با سایر کشورها تفاوت‌هایی دارد. برخی از مهم‌ترین ویژگی‌های فردی مدیران ژاپنی عبارتند از:

• وفاداری: وفاداری به مافوق، یکی‌ از ویژگی‌های اصلی است که در میان مدیران و کارکنان ژاپنی دیده می‌شود. مدیران میانی در ژاپن به سازمان و به مافوق خود وفادارند. همانطور که کارکنان به مدیران میانی وفادار هسنند.
• ترس از آبرو!: اجتناب از شرم و از دست دادن وجهه عمومی، رفتار ژاپنی‌ها را به شکلی عمیق متاثر می‌کند. این تلاش نه تنها در مورد مدیران به عنوان یک فرد، بلکه برای تیم‌ها، کارفرمایان و حتی ژاپن به عنوان یک کشور نیز صدق می‌کند.
• ریسک گریزی: فرهنگ ژاپنی تاکید زیادی بر هماهنگی و پیشرفت همه چیز در مسیرهای از پیش تعیین شده دارد. بنابراین اجتناب از ریسک یک ویژگی شاخص مدیران ژاپنی است. هنگام برنامه‌ریزی یک پروژه، مدیریت یک شرکت ژاپنی می‌خواهد تا حد امکان خطرات را قبل از شروع پروژه حذف کند. مدیران همچنین از تک تک کارکنان انتظار دارند که میزان تصمیمات فردی خود را محدود کنند. بنابراین تا آنجا که ممکن است کارکنان هنگام تصمیم گیری باید با دیگران (به ویژه مدیریت) مشورت کنند.
• تیم گرایی: یک ویژگی فردی مدیران ژاپنی تیم گرایی است‌. تیم مهمتر از فرد است. برخلاف فرهنگ‌های فردگرایانه مانند فرهنگ آمریکایی، ژاپنی‌ها هیچ گونه اطلاعاتی را از همکاران خود دریغ نمی‌کنند. ژاپنی‌ها همیشه برای هماهنگی در سازمان تلاش می‌کنند. از نظر ژاپنی‌ها بهترین راه برای رقابت این است که خود را در خدمت تیم خود قرار دهید. توانمندسازی سرپرستان و کارکنان روشی است که ژاپنی‌ها برای ایجاد هماهنگی هر چه تمام‌تر در سازمان‌های خود به کار می‌گیرند.
• قدردانی: قدردانی در مدیریت ژاپنی بسیار حائز اهمیت است. مدیران و مافوق‌ها در شرکت‌های ژاپنی برای خدمات ارائه شده توسط کارکنان از آن‌ها قدردانی می‌کنند. ژاپنی.ها می‌گویند که کارکنان عمر خود را صرف رشد سازمان می‌کنند و چنین بدهی بزرگی هرگز قابل بازپرداخت نیست.
• همدلی: احساس و ابزار همدلی مدیران ژاپنی با کارکنان یکی دیگر از ویژگی‌های فردی آن‌ها به شمار می‌رود. برخلاف فرهنگ‌های غربی، جایی که مردم ممکن است ظاهراً بگویند «متاسفم» یا «می‌دانم چه احساسی داری»، همدلی در ژاپن بیشتر در عمل ابزار می‌شود.
• سیستم‌های حقوقی در مقابل اعتماد: در حالی که یک شرکت بزرگ آمریکایی می تواند صدها وکیل را استخدام کند، شرکت‌های ژاپنی نیازی مشابه ندارند. مدیران ژاپنی بیشتر بر روابط و اعتماد متکی هستند تا فرآیندهای قانونی.
• اجتناب از تعارض: اجتناب از تعارض یکی دیگر از ویژگی‌های مدیران در سیستم مدیریت ژاپنی است. در واقع مدیران ژاپنی برای پرهیز از تعارض به ندرت احساسات منفی واقعی خود را ابراز می‌کنند. آن‌ها سعی می‌کنند با مسالمت آمیزترین روش اختلافات و سوء برداشت‌ها را مرتفع کنند.

مهارت‌های اولیه برای مدیریت در ژاپن

برخی از مهارت‌های اولیه، جزء اصلی ویژگی فردی مدیران ژاپنی به شمار می‌روند. در واقع هیچ مدیری بدون داشتن این مهارت‌های اولیه در سیستم مدیریت ژاپنی دوام نخواهد یافت. این مهارت‌ها عبارتند از:

• مودب بودن: در فرهنگ ژاپنی ادب بسیار مهم است. یک مدیر ژاپنی باید بتواند در هر شرایطی بر اعصاب خود مسلط بوده و ادب را رعایت کند.
• کار تیمی: در شرکت‌های ژاپنی کار تیمی بسیاز مهم است. همه تیم برای یک هدف کار می کنند. بنابراین مدیران ژاپنی باید از مهارت کار گروهی برخوردار باشند. آن‌ها باید پس از مشورت با همکاران خود تصمیم بگیرند، نه اینکه به تنهایی کارها را پیش ببرند.
• برنامه ریزی: مهارت برنامه‌ریزی برای مدیران ژاپنی حیاتی است. این مدیران باید برای تجزیه و تحلیل و توجه به جزئیات زمان بگذارند. شرکت‌های ژاپنی از یک رویکرد کامل و روشمند قدردانی می‌کنند.
• صبر: بدون داشتن صبر و تحمل دوام آوردن در سیستم مدیریت ژاپنی امکان پذیر نیست. از اجرای ایده‌های جدید در فرهنگ ریسک‌گریز گرفته تا ساعات طولانی کار در برخی از دفاتر، ایده‌های این سیستم مدیریتی نیاز به صبر فراوانی دارد.
• مسئولیت پذیری: بدیهی است که مسئولیت پذیری بخش جدایی ناپذیر زندگی کاری به عنوان یک مدیر است. این موضوع به خصوص در سیستم مدیریت ژاپنی بسیار پررنگ است.

سخن آخر

در ژاپن، کار تیمی و سازماندهی بسیار مهم است. به عنوان یک مدیر یا رهبر، از شما انتظار می‌رود که مهارت‌های هماهنگ سازی عالی و چشم اندازی روشن برای آینده داشته باشید. همچنین باید بتوانید صلح را در بین کارکنان خود برقرار و حفظ کنید. کاریزماتیک بودن و ارتباطات قوی همچنان مهم است، اما صداقت و جدیت عموماً بیش از هر چیز در ژاپن ارزشمند است. اگر برای یک موقعیت رهبری در ژاپن درخواست می‌دهید، نمی‌توانید تنها با جذابیت و کاریزما امور را به پیش ببرید و به قول‌هایتان عمل نکنید! زیرا در این صورت با بی‌اعتمادی به شما نگریسته خواهد شد. نقش‌های مدیریتی در ژاپن نیز تا حدی به فردیت نیاز دارد، اما این فردیت نمی تواند به قیمت اهداف جمعی تمام شود. در نهایت باید بگوییم که ویژگی فردی مدیران ژاپنی در موفقیت شرکت‌های ژاپنی نقش مهم و پر رنگی را ایفا می‌کند. مدیران ژاپنی باید به بهترین شکل بر مدیریت کاربردی کسب و کار تسلط داشته باشند.

سوالات متداول

1. مهم‌ترین ارزش‌ها و ویژگی های مدیران ژاپنی کدامند؟

وفاداری، ریسک گریزی، همدلی و تیم گرایی مهم‌ترین ارزش‌های مدیران ژاپنی به شمار می‌روند.

2. مهم‌ترین ویژگی مدیران ژاپنی چیست؟

صداقت، جدیت و مهارت کار گروهی مهم‌ترین ویژگی فردی مدیران ژاپنی به شمار می‌روند.

3. مهارت‌های اولیه برای مدیران ژاپنی کدامند؟

مودب بودن، صبر، مسئولیت پذیری، مهارت برنامه‌ریزی و توانایی کار تیمی مهارت‌های اولیه برای مدیران ژاپنی به شمار می‌روند.

محمد نجارکریمی | دکترای عالی مدیریت کسب و کار – مدیر ژاپنی ایران